Clean Room คืออะไร คุณสมบัติและความเป็นมาตรฐานในการผลิต
คลีนรูม Clean Room คือ
หรือในอีกชื่อหนึ่งที่มักจะเรียกกันว่า “ห้องปลอดเชื้อ” หมายถึง ห้องที่มีการควบคุมความสะอาด ปริมาณอนุภาค ฝุ่นละออง สิ่งปนเปื้อนต่างๆ ตลอดจนอุณหภูมิ ความชื้น ที่อยู่ในอากาศ ที่จะต้องควบคุมให้อยู่ในเกณฑ์ที่กำหนดไว้ ซึ่งถือเป็นมาตรฐานโรงงานอุตสาหกรรมในโรงงานรับผลิตยา รับผลิตครีม และ รับผลิตผลิตภัณฑ์เสริมอาหารต่างๆ อีกด้วย
การปฏิบัติงานภายใต้ห้องคลีนรูมนั้น จะมีกฏระเบียบมากมาย หลายข้อ เพื่อให้สินค้าในการผลิตได้คุณภาพที่ดีที่สุด และยังคงมาตรฐานต่างๆ ตามกำหนด ซึ่งระเบียบพื้นฐานการจะผ่านห้องคลีนรูมนั้น จะต้องทำความสะอาดร่างกายและสวมชุดเฉพาะทาง เพื่อป้องกันมลภาวระต่างๆ ที่จะเข้าไปสู่ห้องปฏิบัติการ
จากนั้นจะผ่านห้อง Air Lock ซึ่งจะเป็นห้องที่ควบคุมความดันอากาศให้สูงกว่าปกติเล็กน้อย เพื่อป้องกันมิให้สิ่งสกปรกหรือฝุ่นละอองจากห้องใกล้เคียงเข้าสู่ห้องคลีนรูมอีกด้วย
การกำหนดคุณสมบัติที่จำเพาะของห้องคลีนรูม (Clean Room)
1. อุณหภูมิที่เหมาะสม กำหนดตามความต้องการของกระบวนการผลิตหรือหากไม่มีความสำคัญทางด้านการผลิตมักกำหนดให้อยู่ในช่วง 72 oF (22.2 oC) ± 0.25 oF (0.14 oC)
2. ความชื้นสัมพัทธ์ที่เหมาะสม ขึ้น กับลักษณะงาน กระบวนการผลิต หรือชนิดผลิตภัณฑ์ ในบางกรณีหากความชื้นสูงไป อาจทำให้ชิ้นส่วนของผลิตภัณฑ์เกิดสนิมได้ หรือผลิตภัณฑ์/สารบางชนิดที่สามารถดูดความชื้นได้ง่าย ซึ่งส่งผลให้ผลิตภัณฑ์มีคุณสมบัติหรือคุณภาพเปลี่ยนไป ในทางตรงข้าม หากความชื้นสัมพัทธ์ต่ำไปจะเกิดประจุไฟฟ้าที่วัสดุหรือชิ้นส่วน ทำให้เกิดปัญหาอนุภาคดูดติดกันได้ หากไม่มีข้อกำหนดเฉพาะ โดยทั่วไปกำหนดให้มีความชื้นประมาณ 50 ± 10 %
3. ความดัน ควร รักษาความดันในห้องสะอาดให้เป็นบวกเสมอ (positive pressure) มีทางเข้าออกที่ปิดมิดชิดและมีพัดลมเป่า (air shower) เพื่อดันลมออกไปป้องกันมิให้อนุภาคเข้ามาปนเปื้อนในห้อง ทั้งนี้ ห้องที่มีระดับความสะอาดต่างกัน ให้มีความดันต่างกันอย่างน้อย 0.05 นิ้วน้ำ
4. แสงสว่าง หากไม่มีการกำหนดพิเศษให้ใช้แสงสว่าง 1,080 – 1,620 lux
5. ระดับเสียง ตามข้อกำหนดของการใช้งาน
หน้าที่สำคัญ หลักการ 4 ข้อ ของห้องคลีนรูม (Clean Room)
1. ป้องกันอนุภาคและมวลสารจากภายนอกเข้าไปภายในห้องคลีนรูม
– กรองอากาศที่ผ่านเข้ามาในห้องคลีนรูมโดย HEPA filter
– รักษา positive pressure ภายในห้องคลีนรูม
– พนักงานควรผ่าน air shower หรือ air lock ก่อนผ่านเข้าห้องคลีนรูม
– วัสดุและชิ้นส่วนต่างๆต้องทำความสะอาดก่อนผ่านเข้าห้องคลีนรูม
2. ป้องกันการก่อให้เกิดอนุภาคของฝุ่นภายในห้องคลีนรูม
– พนักงานต้องสวมชุด clean room garment เวลาปฏิบัติงาน
– พนักงานไม่ควรมีการเคลื่อนไหวรวดเร็วถ้าไม่จำเป็นในขณะปฏิบัติงาน
– วัสดุของพื้น,ผนัง,และฝ้าเพดานไม่ควรเป็นวัสดุที่ทำให้เกิดฝุ่น
3. ป้องกันการสะสมฝุ่นตามผนังห้องและพื้นผิวของวัสดุและเครื่องจักร
– กำหนดมาตรฐานการทำความสะอาดห้องคลีนรูม
– พื้นผิวผนังและประตูภายในห้องคลีนรูมควรเป็นวัสดุที่ทำความสะอาดได้ง่าย
4. กำจัดอนุภาคของฝุ่นที่อยู่ภายในห้องคลีนรูม
– จำนวน air change ของ clean room ควรเหมาะสมที่จะทำให้ห้องสะอาดตาม class ที่ต้องการ
– ควรติดตั้งระบบดูดอากาศเป็นจุดๆในบริเวณที่มีการกระจายของอนุภาคฝุ่นมาก
|
|
|
